Yfirlýsing vegna ráðningar ritstjóra NEPR

Stjórn Félags prófessora við ríkisháskóla samþykkti samhljóða á fundi sínum 16. júní 2020 yfirlýsingu vegna ráðningar ritstjóra fræðitímaritsins Nordic Economic Policy Review.

Reykjavík 16. júní 2020

Yfirlýsing stjórnar Félags prófessora við ríkisháskóla vegna ráðningar ritstjóra fræðitímaritsins Nordic Economic Policy Review

Vísindastarf grundvallast á frelsi vísindamanna til að velja sín viðfangsefni og rannsaka þau af hlutlægni með viðurkenndum þekkingaraðferðum. Skipulögð gagnrýni gagnvart eigin niðurstöðum og annarra er órjúfanlegur hluti af nálgun vísindanna. Hæfni einstaklinga til starfa á vísindalegum vettvangi, þar með talið ritstjórnarstarfa, ber einkum að meta útfrá þekkingu, reynslu og árangri þeirra í vísindum og fræðum. Vísindamenn geta vissulega verið virkir þátttakendur á ýmsum sviðum samfélagsins, þar með talið á vettvangi stjórnmálanna, og í ýmsum tilvikum er virk samfélagsþátttaka þeirra ávinningur fyrir vísindastarfið um leið og vísindastarfið færir samfélaginu margháttaðan ávinning í formi nýrrar þekkingar og bættra vinnubragða.

Þorvaldur Gylfason hagfræðiprófessor er í hópi afkastamestu vísindamanna hérlendis og nýtur alþjóðlegrar viðurkenningar fyrir vísindastörf sín. Hann hefur samið og ritstýrt, ýmist einn eða með öðrum, alls 20 bókum á ensku, íslensku og sænsku, og er auk þess höfundur mikils fjölda vísindaritgerða um hagfræði, efnahagsmál og stefnumótun í innlendum og erlendum vísindatímaritum og fræðilegum bókaköflum. Þorvaldur hefur umfangsmikla reynslu af vísinda- og sérfræðistörfum innan og utan háskóla og hefur meðal annars verið ritstjóri fræðitímaritsins European Economic Review, aðstoðarritstjóri tímaritsins Macroeconomic Dynamics, og setið í ritstjórnum tímaritanna Scandinavian Journal of Economics, og Japan and the World Economy.

Nordic Economic Policy Review er fræðitímarit gefið út af Norrænu ráðherranefndinni. Tilgangur þess er að gera hagfræðirannsóknir aðgengilegar stjórnvöldum í tengslum við stefnumótun, jafnframt því að miðla norrænni þekkingu og reynslu af hagstjórn og efnahagsmálum til umheimsins. Áform í stýrihópi fræðitímaritsins, um að Þorvaldur tæki að sér ritstjórn þess, byggðu á mati á hinum mikla árangri hans í vísindastarfi, en vísindastarf Þorvalds fellur innan efnissviðs tímaritsins. Andstaða og synjun íslenska fjármála- og efnahagsráðuneytisins á ráðningu Þorvalds, eftir að honum hafði verið boðið starfið, byggðist að sögn ráðuneytisins á því að hann væri of pólitískt virkur til að taka að sér ritstjórnina.

Félag prófessora við ríkisháskóla mótmælir harðlega hinum pólitísku afskiptum íslenska fjármála- og efnahagsráðuneytisins af ráðningarmálum tímaritsins. Þessi afskipti skortir málefnalegan grundvöll og afhjúpa skilningsleysi á vísindastarfsemi. Þau setja hið norræna tímarit niður og eru ráðuneytinu til álitshnekkis. Íslenskt samfélag þarf síst á því að halda að stjórnvöld leggi stein í götu vísindamanna sem falast er eftir til starfa í krafti þekkingar sinnar.